MESKİ YATIRIM BÜTÇESİ

(MER­SİN BŞB. BA­SIN) MES­Kİ Ge­nel Mü­dür­lü­ğü’nün Ka­sım Ayı Ola­ğan Ge­nel Ku­rul Top­lan­tı­sı’nın 2. Bir­le­şi­mi ger­çek­leş­ti­ril­di. Top­lan­tı­da ko­nu­şan Mer­sin Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye Baş­ka­nı Va­hap Se­çer, ma­li ve­ri­ler hak­kın­da mec­lis üye­le­ri­ni bil­gi­len­dir­di. MES­Kİ’nin de­ğer­li ve önem­li bir ku­rum ol­du­ğu­nu be­lir­ten Baş­kan Se­çer, ‘Su, çev­re sağ­lı­ğı, in­san sağ­lı­ğı eşit­tir MES­Kİ’ ifa­de­le­ri­ni kul­lan­dı. Pa­muk­luk Ba­ra­jı’nın dev­re­ye alın­ma­sı ha­lin­de elek­trik ma­li­yet­le­rin­de cid­di oran­da ta­sar­ruf sağ­la­ya­cak­la­rı­nı ve bu­nun da fa­tu­ra­la­ra yak­la­şık yüz­de 11’lik in­di­rim ola­rak yan­sı­ya­ca­ğı­nı söy­le­yen Baş­kan Se­çer, ka­yıp­ka­çak ora­nı­nın dü­şü­rül­me­si ile de 256 bin ki­şi­nin 1 yıl­lık su tü­ke­ti­mi ora­nın­da ta­sar­ruf sağ­lan­dı­ğı­nı kay­det­ti.  MES­Kİ’nin şu ana ka­dar top­lam­da 181 pro­je­den 96’sı­nı ta­mam­la­dı­ğı­nı kay­de­den Baş­kan Se­çer, “De­vam eden 38 pro­je ve plan­la­nan 47 pro­je­miz va­r” ifa­de­le­ri­ni kul­lan­dı. Top­lam­da 67 mil­yon Eu­ro olan dış kre­di bor­cu­nun, 2022 Ekim ayı so­nu iti­ba­riy­le 29 mil­yon Eu­ro’ya in­di­ril­di­ği­ni ifa­de eden Baş­kan Se­çer, “O gün­kü 422 mil­yon li­ra­ya denk ge­len TL ba­zın­da­ki dış kre­di bor­cu, 38 mil­yon Eu­ro öde­me yap­ma­mı­za rağ­men, kur fark­la­rın­da­ki oy­na­ma­lar ne­de­niy­le bu­gün TL ba­zın­da 540 mil­yon li­ra­ya yük­sel­miş. Tab­lo bun­dan iba­re­t” de­di. MES­Kİ’nin, va­tan­da­şın su fa­tu­ra­sı­nı süb­van­se et­me şan­sı ol­ma­dı­ğı­nı be­lir­ten Baş­kan Se­çer, “Be­nim bu ku­ru­mun ayak­ta kal­ma­sı­nı sağ­la­mak için na­sıl gay­ret sarf et­ti­ği­mi gör­me­ni­zi is­ti­yo­ru­m” di­ye ko­nuş­tu. MES­Kİ’nin pro­je­le­rin­den bir­ço­ğu­nun, fi­nans­man so­ru­nu sü­re­ci­ne ta­kıl­dı­ğı­nı kay­de­den Baş­kan Se­çer, “Ör­ne­ğin Si­lif­ke’de ye­ni atık su arıt­ma te­si­si yap­ma­mız la­zım. Her şe­yi ha­zır, fi­nans­man için de mü­ra­ca­atı­mız var. Onun ne­ti­ce­si­ni bek­li­yo­ruz. Bu­nun gi­bi Ana­mur İç­me Su­yu Pro­je­miz; Ot­lu­ca. O da uzun bir sü­re­dir fi­nans­man so­ru­nu­nun çö­zü­mü­nü bek­li­yo­r” de­di. Baş­kan Se­çer: “Top­lam­da 181 pro­je­den 96’sı ta­mam­lan­dı­” Mec­lis üye­le­ri­ne, ka­mu­oyu­nu ay­dın­lat­ma açı­sın­dan per­for­mans­la il­gi­li bil­gi­ler de ve­ren Baş­kan Se­çer, “2019 yı­lın­da MES­Kİ’nin top­lam 5 yıl­lık ya­tı­rım be­de­li­ni 2,5 mil­yar TL ola­rak be­lir­le­dik. Fa­kat, dö­viz kur­la­rın­dan kay­nak­lı ola­rak ay­nı pro­je­le­ri, 6 mil­yar 228 mil­yon li­ra­ya re­vi­ze et­tik. Şu ana ka­dar ta­mam­la­dı­ğı­mız pro­je­le­rin top­lam ma­li­ye­ti 1 mil­yar 97 mil­yon li­ra. Top­lam­da 181 pro­je­den 96’sı­nı ta­mam­la­dık ve hiz­me­te sun­duk. De­vam eden 38 pro­je ve plan­la­nan 47 pro­je­miz va­r” ifa­de­le­ri­ni kul­lan­dı. “Ger­çek­leş­me ora­nı­mız bu yıl yüz­de 96 ola­ca­k” MES­Kİ’nin, ya­tı­rım mik­ta­rı­nın büt­çe­ye olan ora­nı ba­kı­mın­dan 2014’ten bu ya­na ta­ri­hi­nin en yük­sek se­vi­ye­sin­de ol­du­ğu­nu ve şu an­da bu ora­nın yüz­de 53 ci­va­rın­da sey­ret­ti­ği­ni kay­de­den Baş­kan Se­çer, bu se­vi­ye­yi her yıl da­ha da art­tı­ra­cak­la­rı­nı be­lirt­ti. Ge­çen yıl yüz­de 94 ora­nın­da ger­çek­le­şen MES­Kİ bün­ye­sin­de ya­pı­lan ya­tı­rım­la­rın ger­çek­leş­me ora­nı­nın, bu yıl yüz­de 96’yı bu­la­ca­ğı­nı kay­de­den Baş­kan Se­çer, “Har­ca­ma­la­rı­mı­zı, ya­tı­rım­la­rı­mı­zı, ca­ri öde­me­le­ri­mi­zi ne yaz­mış­sak o şe­kil­de yı­lı bi­ti­re­ce­ğiz. Bu an­lam­da da üs­tün bir per­for­mans gös­ter­di­ği­mi­zi söy­le­ye­bi­li­ri­m” de­di. “MES­Kİ’nin esas ge­li­ri, su fa­tu­ra­la­rın­dan gel­mek­te­di­r” MES­Kİ’nin sa­de­ce su fa­tu­ra­la­rın­dan el­de et­ti­ği bir ge­li­ri ol­du­ğu­nu, çok kay­da de­ğer bir mik­tar ol­ma­mak­la bir­lik­te bir de İl­ler Ban­ka­sı pa­yı ol­du­ğu­nu vur­gu­la­yan Baş­kan Se­çer, “MES­Kİ’nin ca­ri har­ca­ma­la­rı­nı, ya­tı­rım­la­rı­nı yap­tı­ğı ge­lir, su fa­tu­ra­la­rın­dan el­de et­ti­ği ge­lir­dir. Bir de bu­nun ya­nın­da ta­bi ki büt­çe­yi denk­leş­tir­mek için fi­nans­man kul­la­nır. Bu­nu da uy­gun kre­di şart­la­rın­da kul­la­nır ya da bir pro­je ya­pa­cak­tır, çok ağır yük gel­me­sin di­ye kı­sa sü­re içe­ri­sin­de, uzun yıl­la­ra sa­rih uy­gun fi­nans­man ma­li­yet­le­ri ile kre­di kul­la­nı­r” di­ye ko­nuş­tu.  Gir­di ma­li­yet­le­rin­de, ca­ri har­ca­ma­lar­da sta­bil bir du­rum ya da den­ge­li, is­tik­rar­lı bir du­rum ol­ma­dı­ğı­nı kay­de­den Baş­kan Se­çer, “İs­tik­rar­sız du­rum­lar olun­ca da sı­kın­tı ya­şa­ya­bi­li­yor­su­nuz. Biz de fi­yat­la­ra ila­ve bir şey ya­pa­ma­mı­şız, ye­ni fi­yat dü­zen­le­me­si ya­pa­ma­mı­şız. Bu da ev­de­ki he­sa­bı çar­şı­ya uy­dur­ma­mış. Ya­ni ge­lir­le­ri­mi­ze ya­rar sağ­la­ya­cak ted­bir­ler ala­ma­mı­şız. O da ne­dir? Su fi­yat­la­rın­da ya­pa­ca­ğı­mız fi­yat ayar­la­ma­sı­” ifa­de­le­ri­ni kul­lan­dı. “MES­Kİ’nin şu ana ka­dar 38 mil­yon Eu­ro dış bor­cu­nu öde­di­k” MES­Kİ’yi dev­ral­dık­la­rın­da top­lam 329 mil­yon 942 bin li­ra tu­ta­rın­da ca­ri, kre­di, ema­net gi­bi borç­la­rı ol­du­ğu­nu, bu­nun ya­nı sı­ra 66 mil­yon 938 bin Eu­ro tu­ta­rın­da da dış bor­cu ol­du­ğu­nu be­lir­ten Baş­kan Se­çer, söz ko­nu­su dış borç­la­rın TL kar­şı­lı­ğı­nın ise o gün­kü kur­lar üze­rin­den yak­la­şık ola­rak 422 mil­yon li­ra ol­du­ğu­nu söy­le­di. Top­lam­da 67 mil­yon Eu­ro olan bor­cun 2022 Ekim ayı so­nu iti­ba­riy­le 29 mil­yon Eu­ro’ya in­di­ril­di­ği­ni ifa­de eden Baş­kan Se­çer, “Yak­la­şık 67 mil­yon Eu­ro bor­cu, 29 mil­yon Eu­ro’ya in­dir­mi­şiz. O gün­kü 422 mil­yon Li­ra­ya denk ge­len TL ba­zın­da­ki dış kre­di bor­cu, 38 mil­yon Eu­ro öde­me yap­ma­mı­za rağ­men, kur fark­la­rın­da­ki oy­na­ma­lar ne­de­niy­le bu­gün TL ba­zın­da 540 mil­yon Li­ra­ya yük­sel­miş. Tab­lo bun­dan iba­re­t” de­di. “Pa­muk­luk ve Ot­lu­ca dev­re­ye gi­rer­se, ener­ji gi­de­ri­miz yüz­de 20 aza­la­ca­k” Ocak ayın­da 0,95 li­ra olan elek­tri­ğin kw/sa­at üc­re­ti­nin, Ekim ayı fa­tu­ra­sın­da 4,98 li­ra ola­rak yan­sı­dı­ğı­nı ifa­de eden Baş­kan Se­çer, bu ar­tı­şın, Ocak 2022’de yak­la­şık 10 mil­yon li­ra olan elek­trik gi­de­ri­ni, Ekim ayı fa­tu­ra­sın­da 70 mil­yon­luk ra­kam­la­ra yük­selt­ti­ği­ni kay­det­ti. MES­Kİ’nin en bü­yük gi­der­le­rin­den bi­ri­si­nin elek­trik ma­li­yet­le­ri ol­du­ğu­na mec­lis üye­le­ri­nin dik­ka­ti­ni çe­ken Baş­kan Se­çer, 2023 yı­lı için ya­pı­lan büt­çe ça­lış­ma­sın­da elek­trik gi­de­ri­nin yak­la­şık ola­rak 700 mil­yon li­ra ola­rak tah­min edil­di­ği­ni söy­le­di. Elek­trik fi­yat­la­rı­nın art­ma­sı du­ru­mun­da, bu ra­ka­mın da ar­ta­ca­ğı­nı be­lir­ten Baş­kan Se­çer “ Pa­muk­luk ba­ra­jı önem­li. Bu­nun dev­re­ye alın­ma­sı Mer­sin’de su fi­yat­la­rı­nı önem­li de­re­ce­de et­ki­le­ye­cek çok önem­li bir un­sur. Pa­muk­luk Ba­ra­jı ve Ana­mur Ot­lu­ca isa­le hat­tı dev­re­ye alı­nır­sa, bi­zim ener­ji­de top­lam­da yüz­de 20 ci­va­rın­da bir ta­sar­ru­fu­muz ola­cak. Dört mer­kez il­çe­nin su­yu­nun yüz­de 85’i Ber­dan’dan ter­fi­ler­le ge­li­yor. Öde­di­ği­miz elek­trik fa­tu­ra­sı­nı he­sap edin. Bun­la­rın or­ta­dan kalk­tı­ğı bir or­tam­da, bu­nun bu­gün­kü su fi­yat­la­rı­na yan­sı­ma ora­nı yüz­de 11 da­ha az ola­ca­k” di­ye ko­nuş­tu. “Ka­yıp ve ka­çak ora­nı­nı yüz­de 55’den yüz­de 40 se­vi­ye­si­ne dü­şür­dü­k” MES­Kİ’nin en önem­li ikin­ci gi­de­ri­nin ise ka­yıp­ka­çak ol­du­ğu­nun al­tı­nı çi­zen Baş­kan Se­çer, gö­re­ve gel­di­ği 2019 yı­lın­da ka­yıp­ka­çak ora­nı­nın yüz­de 55 ci­va­rın­da ol­du­ğu­nu, bu ra­ka­mın 2022 yı­lı iti­ba­rıy­la yüz­de 40’lı ra­kam­la­ra düş­tü­ğü­nü söy­le­di. Bu dü­şü­şün yıl­lık 12 mil­yon met­re­küp su an­la­mı­na gel­di­ği­ni di­le ge­ti­ren Baş­kan Se­çer “Bu da 120 mil­yon li­ra­lık su ta­sar­ru­fu de­mek­tir. Ya­ni 256 bin ki­şi­nin 1 yıl­lık su ih­ti­ya­cı­na kar­şı­lık ge­len bir ra­ka­m” şek­lin­de ko­nuş­tu. Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye­si’nin he­li­port ola­rak ha­zır­la­nan, an­cak şu an­da atıl va­zi­yet­te olan ala­nı MES­Kİ’nin ma­ki­ne ik­mal bi­ri­mi ola­rak ya­pı­lan­dır­dık­la­rı­nı söy­le­yen Baş­kan Se­çer, “A­tıl olan bir kay­na­ğı şu an­da eko­no­mi­ye ka­zan­dır­dık. Biz bu­ra­yı ye­ni yap­tı­ra­cak ol­sak, her­hal­de 100 mil­yon li­ra yet­mez­di, ama pı­rıl pı­rıl bir ma­ki­ne ik­mal ala­nı ol­du. MES­Kİ’nin araç fi­lo­su ve iş ma­ki­ne­le­ri bu­nun için­de. Tür­ki­ye'nin 3. sı­ra­da­ki fi­lo­su. Bu alan­da 740’a ya­kın ara­cı­mız, iş ma­ki­ne­miz va­r” ifa­de­le­ri­ni kul­lan­dı. “Su, çev­re sağ­lı­ğı, in­san sağ­lı­ğı eşit­tir; MES­Kİ­” MES­Kİ’nin de­ğer­li ve önem­li bir ku­rum ol­du­ğu­nu da ak­ta­ran Baş­kan Se­çer şun­la­rı kay­det­ti: “Siz­le­rin des­te­ğiy­le, biz­le­rin de dik­ka­tiy­le çok yol al­dık. Çok da­ha iyi nok­ta­la­ra da ge­ti­re­ce­ğiz. Çün­kü ku­rum­lar içe­ri­sin­de MES­Kİ’nin öne­mi­ni he­pi­miz bi­li­yo­ruz. MES­Kİ ha­ya­tın ta ken­di­si. Su, çev­re sağ­lı­ğı, in­san sağ­lı­ğı eşit­tir; MES­Kİ. Onun için MES­Kİ he­pi­mi­zin göz­de ku­ru­mu ol­ma­lı, he­pi­miz MES­Kİ’yi des­tek­le­me­li­yiz di­ye dü­şü­nü­yo­rum.” “Gir­di­le­ri­miz yüz­de 300400 ar­tar­ken, biz ge­çen yıl su­ya yüz­de 10’luk fi­yat far­kıy­la gir­di­k” MES­Kİ Ge­nel Mü­dür­lü­ğü 2023 Ma­li Yı­lı Üc­ret Ta­ri­fe­si Ta­sa­rı­sı ile il­gi­li de­ğer­len­dir­me­ler­de bu­lu­nan ve hiç­bir Be­le­di­ye Baş­ka­nı’nın, va­tan­daş­la­rı­na yük­sek bir fa­tu­ra ta­hak­kuk et­mek is­te­me­ye­ce­ği­ni be­lir­ten Baş­kan Se­çer, “Gö­nül is­ter ki, su­yu çok da­ha ucu­za ve­re­bi­le­lim. Şim­di te­mel gir­di­le­ri­miz var. Büt­çe­de de za­ten gö­rü­lü­yor. Bun­la­rın ba­şın­da ener­ji gi­der­le­ri ge­li­yor. Elek­trik, akar­ya­kıt, ca­ri har­ca­ma­la­rı­nız var, zo­run­lu gi­der­le­ri­niz, bu­na ila­ve­ten per­so­nel gi­de­ri­” de­di. Baş­kan Se­çer; dö­viz­de­ki yük­se­liş­ten do­la­yı dö­viz baz­lı borç­la­rın et­ki­len­di­ği­ne, akar­ya­kıt­ta­ki ola­ğa­nüs­tü ar­tış­tan do­la­yı akar­ya­kıt gi­der­le­ri­nin art­tı­ğı­na, ener­ji gi­der­le­rin­de­ki ar­tış­tan do­la­yı elek­trik gi­der­le­ri­nin yük­sel­di­ği­ne dik­kat çe­ke­rek, bu ar­tış­la­rın yüz­de 300400 ci­va­rın­da ol­du­ğu­nu, fa­kat bu­na rağ­men ge­çen yı­la, su­ya sa­de­ce yüz­de 10’luk bir fi­yat far­kıy­la gir­dik­le­ri­ni be­lirt­ti. İla­ve fi­nans­man, kre­di, uzun va­de­li, uy­gun öde­me­li, uy­gun ma­li­yet­li fi­nans­man bu­lun­maz­sa, ar­zu edi­len ya­tı­rım­la­rın ya­pı­la­ma­ya­ca­ğı­nı kay­de­den Baş­kan Se­çer,  “Her­kes iç­me su­yu is­ti­yor, ka­na­li­zas­yon is­ti­yor. Elek­trik­te, akar­ya­kıt­ta, di­ğer de­mir ak­sa­mın­da, be­ton­da, çi­men­to­da, las­tik­te in­di­rim ya­pın, biz de ay­nı gün on­lar­la ay­nı oran­da in­di­rim ya­pa­lım. Be­nim, va­tan­da­şın su fa­tu­ra­sı­nı süb­van­se et­me şan­sım da yok. Ben si­zi ga­yet iyi an­la­dım. Va­tan­da­şı­mı­za kar­şı olan has­sa­si­ye­ti­niz için te­şek­kür ede­rim, ama si­zin de, be­nim bu ku­ru­mu ayak­ta bı­rak­mak için, ayak­ta kal­ma­sı­nı sağ­la­mak için na­sıl gay­ret sarf et­ti­ği­mi gör­me­ni­zi is­ti­yo­ru­m” di­ye ko­nuş­tu. Ko­nuş­ma­la­rın ar­dın­dan Ge­nel Ku­rul’un üc­ret ta­ri­fe­si mad­de­si, Cum­hur İt­ti­fa­kı’na men­sup üye­le­rin oy çok­lu­ğu ile red­de­dil­di.