Dilimize Arapçadan giren irade kelimesi Türkçe Sözlük’te şu anlamlar verilerek açıklanmış: 1. Bir şeyi yapıp yapmamaya karar verme gücü, istenç. 2. İstenç. 3. Buyruk. 4. İstek, dilek. Aynı kelimenin Doğan Büyük Türkçe Sözlük’te ayrıca şu anlamları var: 1. Tabiatla cemiyetten alınan tesirleri kendimizde kuvvet yaparak onunla dışımızdaki dünyaya karşı koyma. 2. Nefsin arzusunu değil, Allah’ın emrini yapma. Bu kelimeden türetilmiş kelimeler: iradeci, iradecilik, iradeli, iradelilik, iradesiz, iradesizce. İrade ile yapılmış birleşik kelimeler ve anlamları: İrade beyanı: Bir sonuca yönelmiş irade açıklaması. İrade kaybı: İrade yitimi.  İrade dışı: İstençsiz. İrade yitimi: Karar verme, dikkat, istekli kımıldama vb. zihin veya beden etkinliğine ilişkin işleri yapamamaktan doğan sinir yorgunluğunda görülen bir belirti, irade kaybı, istenç yitimi. İrade fesadı: İradenin sakatlanması, çeşitli sebeplerle doğru karar verememe. İrade-i İlahî: İlahî irade. İrade muhtariyeti: Sözleşme yapan tarafların genel ahlak kaideleri, kamu düzeni ve emredici kurallar dışında serbest hareket etmesi. Millî irade: Ulusça kullanılan ve hiçbir gücün etkileyemeyeceği kuvvet. Ulusal irade: Millî irade. Bu kelimelerden başka tarihî, edebî ve dinî metinlerde geçen irade ile ilgili kelimeler: İrade-i şâhâne (seniyye): Padişah emri. Külli irade: İnsanın seçmesi için Allah’ın hayrı ve şerri yaratma gücü. Cüz’i irade: İnsanın Allah’ın yarattığı hayır ve şerden birine karar verme gücü. İrade-i aliye: Sadrazam emri. İrade ile yapılmış birleşik fiiller: İrade etmek: 1. İstemek, dilemek. 2. Padişah emretmek. İradesini takınmak: Kendine gelmek, toparlanmak. İrade buyurmak: İrade etmek. İradesi elden gitmek: Kendini kaybetmek, kendini kontrol edememek. Dilimize başka dillerden giren pek çok kelime gibi irade kelimesi de dilimizin malı olmuştur. Bunun yerine türetilen istenç kelimesi yaygın olarak kullanılmamaktadır.