Tarsus Haber| Yenises Gazetesi
Yazar: HALİL AKSOY - 15 Ağustos 2022 Pazartesi - Okunma: 1596

SÖYLEM VE EYLEM

Türkçe Sözlük’te “söylem” kelimesi şu anlamlar verilerek açıklanmış: 1. Söyleyiş, söyleniş, sesletim, telaffuz. 2. Kalıplaşmış, klişeleşmiş söz, ifade. 3. Bir veya birçok cümleden oluşan, başı ve sonu olan bildiri, tez. “Eylem” kelimesinin anlamları ise şunlar: 1. Eyleme işi, fiil, hareket, aksiyon. 2. Bir durumu değiştirme veya daha ileriye götürme yönünde etkide bulunma çabası. 3. Fiil. Konuşan bir varlık olan insanın söylemle eylemi zaman zaman birbirine ters düşebilir. Karşısındaki insanı ikna etmek için söylemini allayıp pullayan insan, iş eyleme gelince bunu savsaklayabilir. Muhatabı sorduğunda bin bir türlü mazeret ileri sürer. Müşteriye malını satarken malında olmayan özelliği var gibi söylerken o özellik bulunan malı değil de ayıplı malı kaşla göz arasında müşteriye verebilir. Bu, söylemle eylemin farklı olması değil midir? Böyle bir davranışa teşebbüs eden satıcı, müşteri nazarında güvenilirliğini kaybeder. Kişi, sözünden ziyade eylemiyle değerlendirilir. Bazı kişilerin ağzı laf yapar ama olumsuz eylemleri de insanları bıktırabilir. Bunu Ziya Paşa şu beytiyle dile getirir: “Âyînesi iştir kişinin lâfa bakılmaz / Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde” Bir insanın güvenilir insan olmaktan uzaklaşması her şeyden önce o insan için zarardır. Onu tanıyanlar o kişiyle bir daha irtibat kurmaz. O kişiyle irtibatlı olanları ikaz ederek zarara uğramalarına mâni olur. Söylemle eylem farkı en çok siyaset erbabında görülür. İktidara gelmek veya iktidarını korumak için siyasî şahsiyetler yapmayacakları veya yapamayacakları söyleme sık sık başvurur. Nasıl olsa kitleler verilen sözleri bir müddet sonra unutacaktır, unutmasa bile söylemin gerçekleşmesine engel olan düşman, siyasîler tarafından bir şekilde var edilecektir. Yapılmayacak şeylerin söylenmesi Saff suresinin 2. ve 3. ayetlerinde kınanmıştır. İlgili ayetlerin mealleri şöyledir: Saff suresi 2. ayet: “Ey iman edenler! Yapmayacağınız şeyleri niçin söylüyorsunuz?” Saff suresi 3. ayet: “Yapmayacağınız şeyleri söylemeniz, Allah katında büyük bir öfkeyle karşılanır.” İnsanın söylemiyle eyleminin aynı olması, her insandan beklenen davranıştır. Ne mutlu söylemiyle eylemi bir olan insanlara.